In een schokkende ontwikkeling wordt scheepsbouwer Damen Shipyards door het Openbaar Ministerie (OM) vervolgd op beschuldiging van omkoping en het overtreden van sancties tegen Rusland. Het bedrijf wordt ervan beschuldigd buitenlandse ambtenaren geld te hebben betaald om deals te sluiten in meerdere landen.

Het onderzoek naar Damen Shipyards begon nadat een klokkenluider de activiteiten van het bedrijf had gerapporteerd. Daarnaast zou het bedrijf de sancties tegen Rusland hebben geschonden door zaken te blijven doen met het land, ondanks de beperkingen. Een ernstige beschuldiging, die zo nodig, de geopolitieke spreuk van het moment zou kunnen veranderen, gezien het alledaags karakter van de sancties.

Het verweer van Damen en de staten

Damen Shipyards heeft de beschuldigingen ontkend en verklaard dat het bedrijf een nultolerantiebeleid hanteert ten opzichte van corruptie. Of de rechter deze verklaring als geloofwaardig beschouwt, is een vraag die in 2022 zal worden beantwoord, als de zaak voor de rechtbank komt.

Het Openbaar Ministerie zoekt ondertussen naar een boete van maar liefst €18,6 miljoen voor de vermeende overtredingen. Een zware boete die een aanzienlijke impact zal hebben op de financiële gezondheid van Damen.

De stakeholders

De belanghebbenden in deze zaak zijn er meerdere. Ten eerste Damen Shipyards zelf – een bedrijf dat nu moet vechten voor haar reputatie en financiële stabiliteit. Maar ook het Openbaar Ministerie, dat niet alleen een krachtig signaal wil afgeven over de onaanvaardbaarheid van corruptie, maar ook de handhaving van internationale sancties wil benadrukken.

Daarnaast zijn er de mogelijke buitenlandse ambtenaren die omgekocht zouden zijn door het bedrijf. Hun identiteiten en betrokkenheid zullen waarschijnlijk centraal staan in het proces, maar tot dusver zijn er geen namen bekend gemaakt.

De sociale en politieke impact

Naast de directe economische effecten, ligt er ook een groter sociaal en politiek verhaal verborgen in deze hele zaak. Bedrijfscorruptie en het schenden van internationale sancties zijn beide zeer ernstige misdaden. Ze ondermijnen het vertrouwen in het bedrijfsleven, en in het geval van geschonden sancties, kunnen ze internationale banden en verdragen benadelen.

Terwijl de rechtbank de schuld of onschuld van Damen bepaalt, geeft deze zaak Nederland en de wereld een gelegenheid om een paar harde vragen te stellen over zakenethiek, internationale sancties en de rol van bedrijven in de huidige geopolitieke realiteit. Zijn bedrijven inderdaad bereid om het pad van corruptie te volgen voor financiële winst? En hoe streng moeten de straffen zijn voor degenen die sancties overtreden? Dit zijn vragen die niet alleen vanuit juridisch oogpunt relevant zijn, maar ook vanuit een maatschappelijk bewustzijnsperspectief.

Het proces tegen Damen Shipyards zal in 2022 ongetwijfeld niet onopgemerkt blijven en we zullen er nauwlettend op toezien.